SYMPTOMEN
U heeft last van heesheid, schorheid, stemverlies, en/of het gevoel van veel moeite om stem te maken. Tevens kunnen keelklachten, zoals een brokgevoel in de keel, slijm in de keel en een druk op de keel voorkomen.
OORZAAK
Wanneer de KNO-arts vaststelt dat de stemplooien gezond uitzien, maar dat ze niet op de juiste manier bewegen, betekent dit dat de spieren in en rondom het strottenhoofd onvoldoende samenwerken om goed stemgeluid te maken.
Meestal zijn de spieren van de hals, tong, keel en nek samen te strak gespannen. Dit noemt men ‘spierspanningsheesheid’ of ‘Muscle Tension Dysphonia’. Er wordt ook vaak van ‘functionele heesheid’ gesproken, dit is hetzelfde.
Muscle Tension Dysphonia is buiten verkoudheid de meestvoorkomende oorzaak van stemklachten. Bij primaire MTD is er geen ander stemprobleem. Dit ontstaat meestal door een samenloop van omstandigheden, zoals een inefficiënte stemtechniek- en lichaamshouding, oppervlakkige ademhaling, stress en emoties, en ‘stemmisbruik’ zoals keelschrapen en kuchen.
Bij secundaire MTD is er eerst een andere oorzaak; bijvoorbeeld een stemplooicyste of een stemplooiverlamming. Er wordt veel kracht of moeite gebruikt om zo goed als mogelijk te kunnen spreken, waardoor de bovenstaande oorzaken ‘secundair’ ontstaan.
BEHANDELING
Bij MTD is het vooral belangrijk om een juiste stemtechniek te leren gebruiken. Voorbeelden zijn resonantieoefeningen, laxvox en accentmethode. Ook kunnen het aanpassen van de lichaamshouding, het tijdelijk aanpassen van stembelasting, luchtbevochtiging, ontspanningsoefeningen en ademhalingsoefeningen nuttig zijn. Bij sommige lichte stemklachten kan er met algemene stemopwarmingsoefeningen al veel bereikt worden.
Primaire MTD kan soms hardnekkig zijn of opnieuw terugkomen. Het is in dit geval belangrijk om vooral kortdurend en intensief de stem te oefenen en onderliggende oorzaken voor een terugval te achterhalen zodat ze voorkomen kunnen worden.
Bovenstaande behandelmogelijkheden gelden ook voor secundaire MTD, hoewel het bij secundaire MTD vooral belangrijk is om behandeling te richten op de onderliggende, primaire, oorzaak. Uw KNO-arts en logopedist bekijken samen met u de mogelijkheden om een goed plan te vormen.